NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

• Xuất khẩu lao động là hình thức đưa người lao động sang nước ngoài làm việc theo các chương trình hợp tác giữa hai nước. Đơn vị chủ quản các vấn đề liên quan đến xuất khẩu lao động là Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH). Ngoài Bộ LĐTB&XH, còn có các công ty có chức năng đưa người lao động sang nước ngoài làm việc được gọi là công ty phái cử – được cấp phép của Bộ LĐ.
• Các bạn có thể tham khảo tại trang web của Cục quản lí lao động ngoài nước (Dolab) để tra thông tin về những công ty đã được đăng ký ở cục DOLAB: https://dolab.gov.vn (chi nhánh HCM)

Để đi được Xuất khẩu lao động Nhật Bản bạn phải đạt các điều kiện sau:

• Độ tuổi: 18-35
• Điều kiện sức khỏe (10 nhóm bệnh bị cấm đi XKLĐ Nhật)
• Trình độ: Tối thiểu tốt nghiệp THCS (cấp 2)
• Đáp ứng được các yêu cầu của đơn hàng: chiều cao, cân nặng, tay nghề, bằng cấp,…
• Không có tiền án, tiền sự
• Chưa từng đi Xuất khẩu lao động Nhật Bản

Hồ sơ cần khi làm thủ tục đăng kí tham gia dự tuyển gồm có:

1. CMND
2. 1 TẤM ẢNH THẺ 3 x 4
3. BỘ HỒ SƠ KHÁM SỨC KHỎE (khám ở những bệnh viện do nhà nước chỉ định dành cho đối tượng khám sức khỏe đi lao động nước ngoài

Trường hợp bạn chưa có hồ sơ khám sức khỏe, thì hồ sơ như sau:

1. CMND
2. 2 TẤM HÌNH 4 x 6 (phông nền trắng theo chuẩn quốc tế)
3. TIỀN KHÁM SỨC KHỎE

Hồ sơ sau trúng tuyển khá đơn giản, bao gồm các giấy tờ cơ bản phôtô công chứng, hồ sơ có xác nhận của UBND xã/phường.

Người lao động cần làm đầy đủ và chính xác mọi giấy tờ hồ sơ yêu cầu như đã được nhân viên phụ trách hồ sơ hướng dẫn sau trúng tuyển.

1. Bảng lương tối thiểu tại 47 tỉnh thành Nhật Bản trên 1 giờ của người lao động:

Ghi chú: Mức lương đề cập phía trên là mức lương tối thiểu theo 1 giờ làm việc tại Nhật Bản.
VD: Bạn làm việc tại Nara, mức lương tối thiểu hiện tại là 786 yên/giờ. Một ngày bạn làm việc 8h sẽ nhận được 6288 yên (tương đương 1.250.000 VNĐ).

2. Những thành phố nào trả lương cơ bản cao nhất
   Hiện tại Tokyo và Kanagawa vẫn giữ vị trí đầu tiên trong bảng thống kê những tỉnh có mức lương tối thiểu cao nhất Nhật Bản.

Nếu bạn làm ở Tokyo. 1 tháng làm 21 ngày (nghỉ thứ 7, chủ nhật), mỗi ngày làm 8 giờ thì lương cơ bản được: 957 Yen x 21 x 8 = 160.776 bằng khoảng 33 triệu. Đây là mức lương cơ bản chưa trừ chi phí và cộng tiền làm thêm

3. Những thành phố nào trả lương cơ bản thấp nhất

Ví dụ cách tính lương ở tỉnh Okinawa: Nếu bạn làm 8 giờ/ngày, tháng làm 21 ngày thì tháng đó bạn được lĩnh mức lương = 760 yên x 8 x 21 = 131.040 yên bằng khoảng 27 triệu đồng VN (ở các tỉnh có mức lương khá đều trên 30 triệu). Ta có thể thấy lương của lao động tại tỉnh Okinawa thấp hơn Tokyo 6 triệu/ tháng

4. Có nên tham gia XKLĐ Nhật các tỉnh lương cơ bản thấp

Trả lời: Có bởi không phải cứ mức lương tối thiểu nhận được cao là lương thực lĩnh của bạn sẽ tăng theo vì còn tuy thuộc vào nơi bạn làm việc có giá cả sinh hoạt như thế nào, công ty có chính xác hỗ trợ lao động tốt hay không, các loại thuế, bảo hiểm đóng ra sao,…

• Các tỉnh có mức lương cơ bản thấp thường có chi phí sinh hoạt, thuế, bảo hiểm thấp. Do đó, sau khi trừ các khoản chi phí lương thực lĩnh tại các tỉnh này sẽ ko hề thấp hơn so với các thành phố lương cao
• Lương làm thêm ở các tỉnh có mức lương cơ bản thấp thì cũng thấp. Vì cách tính lương làm thêm phụ thuộc nhiều vào lương cơ bản. Tuy nhiên, các tỉnh lẻ khá lợi thế về thời gian làm thêm nhiều. Lương làm thêm sẽ được tính như sau:

+ Nếu làm thêm ngày thường thì được tính bằng 125% lương cơ bản.

+ Nếu làm thứ 7, chủ nhật thì được tính bằng 135% lương cơ bản.

+ Nếu làm từ 22h đến 5 giờ sáng thì được tính 150% lương cơ bản.

+ Vào ngày nghỉ, tiền làm thêm giờ được nhân với hệ số từ 1,35 trở lên.

+ Làm ngoài giờ vào buổi đêm, tiền làm thêm giờ được nhân với hệ số 1,5 trở lên.

+  Làm thêm vào buổi đêm của ngày nghỉ, tiền làm thêm giờ được nhân với hệ số 1,6 trở lên.

• Phí xuất cảnh của các đơn hàng khá thấp
• Tỷ lệ cạnh tranh thấp, dễ trúng tuyển

Chi phí sinh hoạt bên Nhật khá đắt đỏ so với ở Việt Nam, do vậy người lao động cần biết cách chi tiêu hợp lý để có thể tiết kiệm được khoản tiền lớn nhất có thể sau khi về nước. Tuy nhiên là lao động Việt Nam được phái cử sang Nhật Bản làm việc, người lao động sẽ được hỗ trợ về nhà ở, chi phí sinh hoạt

1. Thuế:Tiền thuế thu nhập cá nhân sẽ được trừ trực tiếp vào tiền lương hàng tháng, mức thuế này có sự khách nhau tùy vào khu vực, ngành nghề sẽ giao động trong khoảng 1000-2000 yên/tháng
2. Bảo hiểm:Đi xuất khẩu lao động Nhật Bản bạn sẽ bắt buộc phải đóng từ 2-3 loại bảo hiểm bao gồm bảo hiểm y tế quốc dân, bảo hiểm hưu trí…tổng trừ khoảng 15.000 – 20.000 Yên/tháng.
   Tiền bảo hiểm bạn đóng sau khi hết hạn hợp đồng về nước trong thời gian hoảng 6 tháng thì sẽ được nhận lại, nếu làm hợp đồng 3 năm thì bạn nhận được khoảng 40-70 triệu VNĐ.

Có 4 loại bảo hiểm ở Nhật:

1. Bảo hiểm y tế quốc dân

Loại bảo hiểm này bắt là bắ buộc, tất cả người dân và người nước ngoài đang sinh sống tại Nhật đều phải đóng, bảo hiểm này sẽ thực hiện trả chi phí điều trị y tế trong trường hợp bị bệnh hay bị thương. Trong đó bảo hiểm hỗ trợ lên đến 70% phí điều trị nếu bạn khám, chữa bệnh tại các bệnh viện

• Đối tượng tham gia gồm:
  o Toàn bộ người dân Nhật Bản
  o Người có tư cách lưu trú trên 3 tháng
  o Người có tư cách lưu trú dưới 3 tháng nhưng đi theo diện lưu diễn, thực tập sinh, công việc đặc thù… hoặc một số trường hợp đặc biệt mà sẽ được chính quyền nơi sinh sống cấp cho tư cách lưu trú trên 3 tháng.
• Thủ tục tham gia bảo hiểm sức khỏe quốc dân

Khi có nguyện vọng đăng ký tham gia “Bảo hiểm quốc dân”, bạn cần thẻ cư trú trên 3 tháng. Nếu bạn chưa có thẻ thì cần phải có giấy tờ chứng nhận lưu trú trên 3 tháng.
Sau đó, đến quầy phụ trách tại tòa thị chính của thành phố, huyện, thị trấn,… nơi mình sinh sống để được hướng dẫn.

• Những đãi ngộ dành cho người tham gia bảo hiểm

– Người tham gia bảo hiểm chỉ chịu 30% chi phí y tế.

– Phí y tế cao: Trường hợp 1 người phải trả chi phí y tế cao hơn mức qui định bảo hiểm khi điều trị ở cùng cơ quan y tế trong một tháng thì phần vượt mức qui định đó sẽ được trả lại sau.

– Phí chu cấp sinh con và nuôi con: Người tham gia bảo hiểm khi sinh con sẽ được chi trả 1 phần chi phí qua bảo hiểm cho chủ hộ.

– Phí tang chế: Khi người tham gia bảo hiểm đã tử vong, một phần chi phí tang chế sẽ được chi cấp cho thân nhân.

– Những bệnh tật đặc biệt: Có chế độ hỗ trợ v.v..cho những trường hợp có bệnh tật đặc biệt.

• Phí bảo hiểm (thuế)
• Phí bảo hiểm không qui định một mức chung cho tất cả mọi người mà căn cứ vào thành phần gia đình, mức thu nhập trong năm trước của từng cá nhân hoặc thành phố, huyện, xã cư trú của người đó. Phí bảo hiểm được chi trả nhiều lần trong năm.
• Giấy báo nộp phí sẽ được gửi đến từng người qua đường bưu điện. Xin chi trả ở các quầy phụ trách hoặc ở các ngân hàng hay bưu điện, cửa hàng tiện lợi 24 giờ gần nhất.
• Một số lưu ý 
  – Bảo hiểm quốc dân do các quận – thành phố quản lý, và tiền bảo hiểm cũng được chính các 市 và 区 quản lý tương tự như thuế thị dân (住民税).

– Nếu bạn cố tình không nộp sau nhiều lần được nhắc nhở và cảnh báo, chính quyền địa phương sẽ có quyền đóng băng tài khoản và tự động trừ vào tài sản hiện có của bạn

– Khi thay đổi thông tin cá nhân, thẻ visa, làm mất thẻ bảo hiểm,… hãy đến nơi bạn đăng ký tham gia bảo hiểm để làm lại thẻ bảo hiểm và xác định lại tiền bảo hiểm của mình nếu có thay đổi.

– Trong trường hợp bạn đi khám bệnh mà quên thẻ bảo hiểm, thì bạn vẫn phải trả toàn bộ chi phí. Sau đó, bạn hãy đến tòa chính, mang nộp kèm hóa đơn thanh toán, thẻ bảo hiểm, xác nhận của bác sĩ để làm thủ tục nhận lại tiền hỗ trợ.

1. Bảo hiểm xã hội( 社会保険 )

• Bảo hiểm xã hội chính là tiền thuế Nenkin người lao động nhận lại khi về nước (trong đó có bao gồm bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm lao động, bảo hiểm tai nạn lao động,..) mà những người đang làm việc tại một công ty hay cơ quan nào đó (bao gồm cả 正社員、契約社員、派遣社員 và cả những người đi làm baito với số giờ đi làm tối thiểu 30h/tuần) tham gia để được hưởng các quyền lợi bảo hiểm khi gặp các vấn đề về sức khỏe, lao động…
• Đây là loại bảo hiểm do các công ty – nghiệp đoàn bảo hiểm phụ trách. Công ty bạn tham gia vào nghiệp đoàn bảo hiểm nào, thì bạn sẽ được đăng ký bảo hiểm theo nghiệp đoàn bảo hiểm đó, và tùy vào từng công ty mà chế độ bảo hiểm cũng khác nhau đôi chút.
• Khác với bảo hiểm 国民健康保険, tiền bảo hiểm loại này sẽ do công ty đóng 50% và bạn đóng 50%, nên cũng được lợi tương đối tiền.
  1. Bảo hiểm hưu trí quốc dân

Cũng tương tự như bảo hiểm quốc dân, đây là loại bảo hiểm bắt buộc áp dụng bắt buộc cho tất cả mọi người dân, bao gồm cả người nước ngoài có tư cách lưu trú tại Nhật Bản. Mục đích của loại bảo hiểm này là để trợ cấp cho người già, người tàn tật và gia quyến của người đã mất.

1. Bảo hiểm hưu trí phúc lợi

Loại bảo hiểm này chỉ áp dụng cho những doanh nghiệp sủ dụng người lao động theo diện biên chế, mục đích chính là để trợ cấp cho người già, người tàn tật và gia quyến của những người đã mất.

Lưu ý: Phí bảo hiểm do doanh nghiệp tiếp nhận và người lao động cùng trả, mỗi bên một nửa.

Truy lĩnh lương hưu một lần khi thôi bảo hiểm hưu trí

Do thời gian thực tập sinh kỹ năng tại Nhật Bản là ngắn hạn nên bảo hiểm hưu trí quốc dân và Bảo hiểm hưu trí phúc lợi sẽ hỗ trợ truy lĩnh lương hưu một lần khi thôi bảo hiểm. Trước khi về nước thực tập sinh kỹ năng có thể làm thủ tục để truy lĩnh một lần lương sau khi thôi bảo hiểm.

Lưu ý: Đối với các bạn đi XKLĐ, các bạn có nghĩa vụ phải đóng tiền thuế, bảo hiểm trong thời gian lao động. Tiền bảo hiểm sau khi về nước sẽ được hoàn trả.

Có bắt buộc phải tham gia không?

Bạn bắt buộc phải tham gia một trong hai loại bảo hiểm y tế hoặc bảo hiểm xã hội. Nếu bạn đã đóng 社会保険 theo công ty, thì không cần phải đóng 国民健康保険 nữa.

Ví dụ, trước đây bạn là du học sinh và đóng bảo hiểm theo 国民健康保険, nhưng sau đó bạn tốt nghiệp, đi làm và đóng bảo hiểm theo 社会保険 của chúng tôi. Khi đó, bạn sẽ không có nghĩa vụ phải đóng tiếp 国民健康保険 nữa.

Tuy vậy, nếu bạn không làm thủ tục báo cắt trên quận thì họ sẽ mặc định là bạn vẫn tham gia, và sẽ vẫn gửi giấy tờ yêu cầu nộp tiền về như trước đó. Vì vậy, nếu đã đi làm và tham gia bảo hiểm theo công ty, hãy nhớ mang thẻ bảo hiểm mới lên quận để làm thủ tục trả lại thẻ bảo hiểm cũ và cắt bảo hiểm 国民健康保険 đi nhé.

Và ngược lại, nếu bạn đã nghỉ việc mà chưa tìm được việc mới (để theo bảo hiểm của chúng tôi mới), thì nhớ ra quận để đăng ký tham gia lại vào 国民健康保険 nếu như không muốn phải tự trả 100% số tiền khám chữa bệnh nếu như gặp trường hợp không may nào trong khoảng thời gian này nhé.

Hoặc bạn cũng có thể lựa chọn tiếp tục tham gia bảo hiểm theo nghiệp đoàn bảo hiểm mà mình đã đóng khi còn đi làm (社会保険の任意継続), tuy vậy, vì bạn không còn làm việc ở công ty nữa, nên sẽ phải tự trả 100% số tiền bảo hiểm chứ không được hỗ trợ 50% nữa.
Đây là những điều cơ bản về việc đóng tiền bảo hiểm ở Nhật Bản, chúc bạn thực hiện đúng và đủ nghĩa vụ của mình.

3. Thuê nhà + đi lại:Người lao động sẽ được xí nghiệp bố trí chỗ để ăn ở và sinh sống, chi phí nội trú khoảng 15.000 yên/tháng, đi lại thì bạn có thể sử dụng các phương tiện công cộng hoặc sử dụng xe đạp, trung bình sẽ hết khoảng 10.000 yên/tháng.
4. Ăn uống:Ăn uống ở Nhật cũng khá đắt đỏ, khoảng 30.000 yên/tháng. Chi phí sinh hoạt điện, nước, gas nấu nướng khoảng 10.000 yên/tháng.

Tổng cộng những chi phí bắt buộc hàng tháng bạn sẽ phải chi tiêu sẽ hết khoảng 70.000 – 80.000 yên/tháng. Ngoài ra còn rất nhiều những khoản phí phát sinh khác như liên hoan, sinh nhật, thuốc men khi không may bị ốm đau.

Như vậy mức lương thực lĩnh bạn sẽ nhận được khoảng 70.000 đến 90.000 Yên/tháng. Mỗi tháng, trung bình làm việc ở Nhật để ra được 15.000.000 đến 20.000.000 đồng đây cũng là một mức lương cũng chấp nhận được so với việc lao động tại Việt Nam. Ngoài ra nếu công ty có nhiều việc làm thêm thì thu nhập thực tế của bạn sẽ cao hơn khá nhiều.

] Chi phí sinh hoạt 1 tháng của Thực Tập Sinh

Ngày 6/6/2017 tại Nhật Bản, bộ trưởng 2 nước đã kỹ Bản thỏa thuận đầu tiên giữa Chính phủ Việt Nam với Chính phủ Nhật Bản về lĩnh vực lao động, và cũng là Bản thỏa thuận đầu tiên Chính phủ Nhật Bản ký với các nước đưa thực tập sinh đến Nhật Bản, đánh dấu sự hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực này. Bản ghi nhớ có hiệu lực kể từ 1/11/2017, với nội dung chính là: Tất cả các ngành nghề đi XKLĐ Nhật Bản sẽ được gia hạn lên thành 5 năm.

1.Điều kiện tham gia tuyển thực tập sinh quay lại lần 2 :

• Đã hoàn thành hợp đồng lần 1, có chứng nhận của OTIT (Thi đỗ kỳ thi tay nghề chuyển giai đoạn thứ 2 tại Nhật Bản).
• Tuổi từ 21 – 35.
• Thời gian về VN không có tiền án tiền sự.
• Lần 1 ở Nhật Bản không vi phạm pháp luật Nhật, thực tập sinh không vi phạm pháp luật, nội quy quy định nơi làm việc, không nợ tiền cước mạng internet, điện thoại,…
• Về nước đúng hạn hợp đồng.
• Công ty tiếp nhận thực tập sinh kỹ năng lần 2 phải được đánh giá là công ty ưu tú

Lưu ý: Thực tập sinh quay lại  Nhật Bản lần 2 phải đúng ngành nghề đã thực tập trước đó

2.Hồ sơ thủ tục đi Nhật Bản lần 2:

Trong bộ hồ sơ tham gia chương trình tuyển thực tập sinh quay lại lần 2, các bạn thực tập sinh cần phải chuẩn bị đầy đủ những loại giấy tờ quan trọng dưới đây:

+ Giấy chứng nhận thi đỗ chuyển giai đoạn 2

+ Hợp đồng Thực tập sinh kỹ năng với công ty tiếp nhận tại Nhật Bản

+ Sơ yếu lý lịch, sổ hộ khẩu, chứng minh thư, giấy khai sinh, bằng tốt nghiệp cấp cao nhất

Lưu ý: Những loại giấy tờ này bạn có thể nhờ công ty phái cử bạn sang Nhật hướng dẫn.

+ Giấy chứng nhận sức khỏe được cấp từ Bệnh viện được phép khám và cấp giấy chứng nhận cho NLĐ đi XKLĐ ở nước ngoài ( nếu nhà tuyển dụng yêu cầu)

+ Ảnh thẻ (chụp áo trắng nền trắng, nam thắt cavat)

3.Chi phí đi Nhật lần 2 là bao nhiêu ? Gồm những khoản tiền gì ?

So với chi phí đi xklđ Nhật lần 1 thì chi phí đi xuất khẩu Nhật Bản lần 2 thấp hơn rất nhiều. Bởi người lao động không phải mất chi phí học tiếng Nhật, đào tạo tay nghề. Dưới đây là những khoản phí mà NLĐ cần phải chi trả khi quay trở lại Nhật lần 2:

+ Phí dịch thuật hồ sơ thủ tục giấy tờ

+ Phí hỗ trợ quản lý thực tập sinh tại Nhật Bản

+ Phí khám sức khỏe (nếu nhà tuyển dụng yêu cầu khám sức khỏe trước xuất cảnh)

Để không phải nộp chi phí đi Nhật lần 2 cao hay mất thêm nhiều khoản phí không tên, các bạn thực tập sinh nên đăng ký đi Nhật lần 2 tại Công ty xuất khẩu lao động đã phái cử bạn sang Nhật lần 1 hoặc những công ty được Bộ LĐTBXH cấp giấy phép hoạt động.

4. Mức lương của thực tập sinh quay lại Nhật Bản lần 2

Khác với chương trình thực tập sinh kỹ năng lần 1, mức lương của thực tập sinh sẽ không phụ thuộc vào mức lương cơ bản của từng vùng mà phụ thuộc vào vị trí công việc, kinh nghiệm làm việc và trình độ tiếng Nhật. Do vậy, mức lương cơ bản của thực tập sinh quay lại Nhật lần 2 cao hơn đi XKLĐ lần 1, thường dao động khoảng 28 – 32 triệu/tháng (chưa tính tăng ca, làm thêm).

Như vậy, để có mức thu nhập cao và ổn định khi quay lại Nhật Bản lần 2, đòi hỏi các bạn thực tập sinh phải nỗ lực làm việc tích lũy kinh nghiệm và chăm chỉ học tiếng Nhật thật tốt.

Sau 3 năm về nước, công ty phái cử sẽ hỗ trợ các bạn lấy lại tiền bảo hiểm (hay còn gọi là tiền Nenkin). Đây là số tiền mà các bạn và doanh nghiệp Nhật đã đóng trong thời gian lao động tại Nhật. Bạn cần chú ý đến thời gian để lấy lại tiền bảo hiểm nhé

Thủ tục để làm hồ sơ lấy tiền Nenkin, các bạn liên hệ với công ty phái cử trước đây của mình để được hướng dẫn nhé.

So về mức thu nhập thì Nhật Bản vẫn luôn “là điểm sáng” dành cho các bạn trẻ Việt mong muốn thay đổi cuộc sống, học hỏi kinh nghiệm tai đất nước đứng đầu về mặt kinh tế

Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan vẫn luôn nằm trong top 3 thị trường thu hút một lượng lớn lao động Việt sinh sống tại Việt Nam

Điển hình năm 2016 có 45.000 lao động sang Nhật Bản làm việc có thời hạn theo visa thực tập sinh (dành cho lao động phổ thông) và kỹ thuật viên (dành cho kỹ sư). Với con số này, Nhật Bản là thị trường tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam thứ hai, chỉ sau Đài Loan (khoảng 67.000 lao động, một thị trường dễ đi và mức thu nhập bấp bênh). Đáng nói là lượng lao động sang Nhật làm việc vẫn tiếp tục tăng hàng năm và nhiều triển vọng ở các mảng lao động khác như: điều dưỡng, lao động tay nghề,…

Hàn Quốc tuy thị trường lao động đang khá hot nhưng thị trường này tiếp nhận còn tương đối nhỏ giọt.